اصحاب اعراف و بهشتیان (قرآن)در این مقاله آیات قرآن مرتبط با رابطه اصحاب اعراف با بهشتیان معرفی می‌شوند. ۱ - آرامش‌دهی به بهستیانآرامشدهی اصحاب اعراف به راهيان بهشت: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ... • أَهَؤُلاء الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لاَ يَنَالُهُمُ اللّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلاَ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ؛... و بر اعراف مردانى هستند که هر يک از آن دو را از چهره‌شان مى‌شناسند؛ و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد! ... آيا اينها (= اين واماندگان بر اعراف) همانان نيستند که سوگند ياد کرديد رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! (ولى خداوند به‌خاطر ايمان و بعضى اعمال خيرشان، آنها را بخشيد؛ هم اکنون به آنها گفته مى‌شود:) داخل بهشت شويد، که نه ترسى داريد و نه غمناک مى‌شويد!» جمله «سلام عليكم» احتمال دارد انشايى، و احتمال دارد خبرى باشد. برداشت، بنابر احتمال اوّل است. ۲ - اشراف بر بهشتیاناشراف و نظارت اصحاب اعراف بر بهشتیان از بلنداى حايل ميان دوزخ و بهشت: «وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا ... قَالُواْ نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ • وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ...؛و بهشتيان دوزخيان را صدا مى‌زنند که: آنچه را پروردگارمان به ما وعده داده بود، همه را حق يافتيم؛ ... در اين هنگام، ندادهنده‌اى در ميان آنها ندا مى‌دهد که: لعنت خدا بر ستمگران باد! و در ميان آن دو (= بهشتيان و دوزخيان)، حجابى است؛ و بر اعراف مردانى هستند که هر يک از آن دو را از چهره‌شان مى‌شناسند؛ و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد!....» ۳ - بشارت‌دهنده بهشتیاناصحاب اعراف، بشارت‌دهنده بهشتيان به امنیّت و آرامش: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ ... وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ... • ... ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلاَ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ؛... و بر اعراف مردانى هستند ... و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد! ... داخل بهشت شويد، که نه ترسى داريد و نه غمناک مى‌شويد!». بنابر خبرى بودن «سلام عليكم»، بشارت از آن استفاده مى‌شود. ۴ - سلام بر بشهتیانسلام اصحاب اعراف بر بهشتيان: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ...؛... و بر اعراف مردانى هستند که هر يک از آن دو را از چهره‌شان مى‌شناسند؛ و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد!....» ۵ - شناخت‌شده برای بهشتیانشناخت بهشتيان از روى نشانه‌هاى مخصوص آنان توسط اصحاب اعراف: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ...؛... و بر اعراف مردانى هستند که هر يک از آن دو را از چهره‌شان مى‌شناسند....» ۶ - شفاعت بهشتیاناميدوارى برخى از بهشتيان به ورود در بهشت، با شفاعت اصحاب اعراف: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ ... وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ؛... و بر اعراف مردانى هستند که ... و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد! اما داخل بهشت نمى‌شوند، در‌حالى‌که اميد آن را دارند.» در روايتى از امام صادق علیه‌السلام آمده است: منظور از «لم‌يدخلوها و ...» گناه‌كارانى‌اند كه وارد بهشت نشده‌اند و اميد دارند با شفاعت اصحاب اعراف وارد آن شوند و جمله «ادخلوا الجنّة ...» در آيه ۴۹ نيز مؤيّد اين نكته است. ۷ - فرمان ورود بهبهشتورود بهشتيان به بهشت با فرمان اصحاب اعراف: «... وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ ... وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ... • ... ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ ...؛... و بر اعراف مردانى هستند ... و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: درود بر شما باد! ... داخل بهشت شويد....» ۸ - به رخ کشیدن بهشتیانبه رخ كشيدن بهره‌مندى بهشتيان از رحمت الهى از سوى اصحاب اعراف، در خطاب به دوزخیان مستکبر: «وَنَادَى أَصْحَابُ الأَعْرَافِ رِجَالاً يَعْرِفُونَهُمْ بِسِيمَاهُمْ قَالُواْ مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ • أَهَؤُلاء الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لاَ يَنَالُهُمُ اللّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلاَ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ؛و اصحاب اعراف، مردانى (از دوزخيان را) که از سيمايشان آنها را مى‌شناسند، صدا مى‌زنند و مى‌گويند: (ديديد که) گردآورى شما (از مال و ثروت و فرزند) و تکبرهای شما، به حالتان سودى نداد! آيا اينها (= اين واماندگان بر اعراف) همانان نيستند که سوگند ياد کرديد رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! (ولى خداوند به‌خاطر ايمان و بعضى اعمال خيرشان، آنها را بخشيد؛ (هم اکنون به آنها گفته مى‌شود:) داخل بهشت شويد، که نه ترسی داريد و نه غمناک مى‌شويد!» ۹ - پانویس۱۰ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۰۱، برگرفته از مقاله «اصحاب اعراف و بهشتیان». |